Vergiye yönelik düzenlemeleri de içeren kanun teklifine göre, asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanan prime esas kazanç üst sınırı, asgari ücretin 9 katına çıkarılacak.
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan ve TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor.
Buna göre, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarında prim oranında artışa gidiliyor. Kanun’un “İsteğe bağlı sigorta prim ve ödemeleri”, “tarım ve orman işlerinde hizmet akdi ile süreksiz olarak çalışanların sigortalılığı”, “bazı kısmi süreli çalışanlar” ile “ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı ve konut kapıcılığı” başlıklı hükümlerde yer alan sigorta prim oranlarında değişiklik yapılıyor.
Düzenlemeyle uzun vadeli sigorta kolları prim oranında artış sağlanarak, Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) aktüeryal dengesinin korunması ve uzun vadede sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğine katkı sağlanması hedefleniyor. Buna göre, Kanun’un “Prim oranları ve Devlet katkısı” başlıklı hükmündeki ilgili prim oranları değiştiriliyor.
Asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanan prime esas kazanç üst sınırı, asgari ücretin 9 katına çıkarılacak. Bu hüküm 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecek.
SGK’den gelir veya aylık alanların, kendi sigortalılığı ve/veya hak sahibi olduğu kişinin sigortalılığı nedeniyle oluşan genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin borçları, yüzde 25 oranını geçmemek üzere gelir veya aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edilecek. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, SGK tarafından düzenlenecek. Bu hüküm 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre yapılan borçlanma tutarları ile Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun ilgili hükmü kapsamında Türk Silahlı Kuvvetlerinde geçmiş kabul edilen sürelere ait emekli keseneği ve kurum karşılık tutarlarının hesaplanmasında kesenek ve karşılık veya borçlanma oranı yüzde 45 olarak uygulanacak. Bu hüküm doğrultusunda Kanun’da teknik düzenleme yapılıyor. Bu hüküm 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.
Bu yıl götürü bedel üzerinden hizmet alım sözleşmesi yapılmış kamu üniversite sağlık hizmeti sunucularının SGK’ye 31 Aralık 2025 tarihine kadar bu sözleşme kapsamında verdikleri tedavi hizmetlerine ilişkin toplam tahakkuk tutarının götürü bedel sözleşme tutarından düşük olması durumunda, aradaki fark terkin edilecek. Terkin edilen tutar, Bakanlık bütçesine bu amaçla tahsis edilecek ödenekten karşılanacak. Bu düzenlemeye ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Kurumca belirlenecek.
İstisnalar
Kurumlar Vergisi Kanunu’ndaki değişiklikle, dernek veya vakıflarca elde edilen kesinti suretiyle vergilendirilmiş kira gelirleri ile menkul kıymet ve faiz gelirleri, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullardaki atölye ve uygulama birimleri ile çıraklık ve halk eğitim merkezlerindeki uygulama birimlerine bağlı döner sermaye işletmelerinin gelirleri nedeniyle iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacağına yönelik düzenlemenin uygulama süresi 31 Aralık 2035’e kadar uzatılacak.
2026 UEFA Avrupa Ligi Finali ve 2027 UEFA Konferans Ligi Finali müsabakalarının Türkiye’de oynanması ile 2032 UEFA Avrupa Futbol Şampiyonasının Türkiye’de düzenlenmesine ilişkin olarak Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) ile işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan katılımcı takımlar ve organizasyonda görevli tüzel kişiler, gelir ve kurumlar vergisinden muaf olacak. Bu muafiyet, tevkif yoluyla alınan vergileri de kapsayacak. Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) Türkiye Ofisinin bu müsabakalar ve şampiyona kapsamında elde ettiği gelirler dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacak.
Çek Kanunu’ndaki değişiklikle, ticaretin sürdürülebilirliğinin sağlanması ile çek hesabı sahiplerinin nakit akışlarını planlayabilmelerine imkan tanınması amacıyla üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihinden önce çeklerin ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olmasına ilişkin düzenlemenin süresi uzatılacak. Buna göre, 31 Aralık 2028’e kadar üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersiz olacak.
Teklifle, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’da değişiklik yapılacak. Buna göre, İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) kapsamında, İstanbul Valiliğine bağlı olarak faaliyet gösteren İstanbul Proje Koordinasyon birimine yapılacak teslim ve hizmetler, finansmanı yabancı devletler, uluslararası kurum ve kuruluşlarca karşılanmak şartıyla 31 Aralık 2035’e kadar katma değer vergisinden müstesna olacak.
Kentsel Dönüşüm Başkanlığına borçlanma yetkisi
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’daki değişiklikle, kanun kapsamında açılan dönüşüm projeleri özel hesabı 31 Aralık 2027 itibarıyla kapatılacak. 31 Aralık 2027’ye kadar ilgili mevzuata göre özel hesaba kaydedilen gelirler, bu tarihten sonra Kentsel Dönüşüm Başkanlığı bütçesine gelir kaydedilecek, özel hesaptan yapılan harcamalar ise Başkanlık bütçesine bu amaçla tahsis edilen ödeneklerden karşılanacak.
Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, 31 Aralık 2027’ye kadar kanun kapsamındaki uygulamalarda kullanılmak üzere kaynak temin etmek maksadıyla taksitli toplam alacak miktarı esas alınarak sermayesinin yarısından fazlası doğrudan veya dolaylı olarak kamuya ait olan bankalardan iç borçlanma yapabilecek.
Anapara, faiz ve borçlanma nedeniyle oluşacak giderlerin toplamı, muhasebe kayıtlarında gösterilen taksitli toplam alacak miktarının yüzde 25’ini aşamayacak. Bu kapsamda yapılacak borçlanma miktarı ve ödeme yapısı, bu alacakların vade yapısına uyumlu olarak belirlenecek. Bu kapsamda söz konusu alacaklardan tahsil edilen tutarlar, öncelikle borçlanma sebebiyle ortaya çıkan anapara, faiz ve diğer borçlanma giderleri için kullanılacak.
Teklifle, Elektrik Piyasası Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, genel aydınlatma giderlerine genel bütçenin de katkısını sağlayan düzenlemenin uygulama süresi 2030 yılı sonuna kadar uzatılacak. Bu kapsamda 31 Aralık 2030 tarihine kadar, genel aydınlatma kapsamında aydınlatılan yerlerde gerçekleşen aydınlatma giderleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten ve ilgili belediyeler ile il özel idarelerinin genel bütçe vergi gelirleri payından karşılanacak. Bu hüküm 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.
Ayrıca genel aydınlatma giderleri kapsamında belediyelerin genel bütçe vergi gelirleri payından yapılacak kesinti oranlarına yönelik düzenlemeye de gidilecek. Bu çerçevede büyükşehir belediyelerinin sınırları içinde 2014 yılından bu yana yüzde 20 olarak uygulanan yüzde 10’luk kanuni oran yüzde 30, diğer belediyeler ve mücavir alanlarında 2014 yılından bu yana yüzde 10 olarak uygulanan yüzde 5’lik kanuni oran yüzde 15 ve bu sınırlar dışında ilgili il özel idarelerinde 2014 yılından bu yana yüzde 20 olarak uygulanan yüzde 10’luk kanuni oran yüzde 30 olarak belirlenecek.
Askeralma Kanunu’nda yapılan değişikliğe göre, Türk Silahlı Kuvvetlerinde geçmiş kabul edilen sürelere ait emekli keseneği ve kurum karşılık tutarlarının hesaplanmasında kesenek ve karşılık veya borçlanma oranının yüzde 45 olarak belirlenmesi nedeniyle uyum düzenlemesine gidiliyor. Bu hüküm, 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.
Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Mali ve Sosyal Haklarında Düzenlemeler ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’deki değişiklikle, belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyeleri ile il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin bağlı kuruluşları, kurdukları veya üye oldukları birlikler ile doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketlerde istihdam edilen her statüdeki personelin, kanun kapsamında sayılan görevleri bakımından yalnızca bir görevi için ödeme alabilmesi hedefleniyor.
Mahalli idareler bünyesindeki organlarda ve bu organlara bağlı olarak yürütülen komisyonlarda kanun gereği yürütülmesi zorunlu olan hizmetler bakımından 631 sayılı KHK’nin ilgili hükmü kapsamından muaf tutulacak ve bu kişilere şirketlerde görev almaları durumunda ödenek ve huzur haklarından yalnızca biri ödenecek.
Yeni madde ihdasları
Komisyonda AK Parti’nin verdiği önerge ile teklife yeni madde ihdasları da yapıldı.
Bu kapsamda, Ölçüler ve Ayar Kanunu’na geçici madde ekleniyor. Buna göre 1 Ocak 2026 tarihi itibarıyla damga süresi geçmiş su sayaçları için; 31 Aralık 2028 tarihine kadar muayenesinin yaptırılması veya geçerli muayenesi olan bir sayaçla değiştirilmesi şartıyla bu sayaçlara el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilmeyecek ve idari para cezası verilmeyecek, verilmiş olanlar tebliğ edilmeyecek, tebliğ edilmiş olanların tahsilatından vazgeçilecek, varsa açılmış davalar hakkında mahkemece karar verilmesine yer olmadığına karar verilecek, yargılama ve takip giderleri taraflar üzerinde bırakılacak ve vekalet ücretine hükmedilemeyecek. Söz konusu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilmiş idari para cezaları iade edilmeyecek. 31 Aralık 2028 tarihini bir yıla kadar uzatmaya Bakanlık yetkili olacak. Bu hüküm, 1 Ocak 2026 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecek.
İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici maddeye göre, imalat sanayi sektörlerinde istihdamı koruma ve artırma amacıyla bu sektörlerde faaliyet yürüten işletmelere yönelik, 1 Ocak 2026 ile 31 Aralık 2026 tarihleri arasında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından çalışan sigortalılar için uygulanacak destek programlarında ihtiyaç duyulacak kaynak, İşsizlik Sigortası Fonu’nun 2025 yılı prim gelirlerinin yüzde 15’ini aşmamak kaydıyla, Fon tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı merkez muhasebe birimi hesabına yatırılacak ve genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir kaydedilecek.
Kaydedilen bu tutarlar karşılığı, ilgili idare bütçelerine gerektiğinde hazine yardımıyla ilişkilendirmek suretiyle ödenek eklemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak. Bu madde kapsamında Fon kaynakları kullanılarak uygulanan destek programının uygulama esasları, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ile Bakanlık tarafından müştereken belirlenecek.
Emlak Vergisi Kanunu’nun, emlak vergi değerlerine ilişkin 2017’de düzenlenen Geçici 23’üncü maddesi, uygulama süresi dolduğu için yürürlükten kaldırılacak.
Yeni madde ihdasıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görevleri arasına, “İşletmelere; kapasite geliştirme, ölçek ekonomisi oluşturma, verimlilik artırma, istihdamı koruma, piyasa koşullarındaki değişimlere karşı dayanıklılık kazandırma, rekabet gücünü koruma ve işletme sürdürülebilirliğini sağlama amaçlarıyla destek vermek ve bu desteklere ilişkin usul ve esasları belirlemek.” de eklenecek.
Görüşmelerden
İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici maddeye ilişkin milletvekillerine bilgi veren Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Zekeriya Coştu, imalat sanayinde mevcut ekonomik konjonktürün etkilerini yakından takip ettiklerini, gerekli destekleri de sağlamaya çalıştıklarını söyledi.
Coştu, “İmalat sanayinde belirlediğimiz dört sektöre, tekstil, konfeksiyon, deri ve mobilya sektörleri olmak üzere, KOSGEB aracılığıyla sağladığımız bir destek vardı halen de devam ediyor. Bu programın etkilerini sahada ve rakamlarda gözlüyoruz. Bu ihtiyacın önümüzdeki sene de devam edeceğini görüyoruz dolayısıyla sektörlerimize desteği devam ettirme kanatindeyiz. Bunun için de kaynak ihtiyacımız olacak.” dedi.
Teklifin maddelerinin görüşmeleri sırasında, Gelir İdaresi Başkanı Bekir Bayrakdar, fabrikatör olup emekli olan kişilerin de istisnası düzenlemesinden yararlanacağı yönündeki eleştirilere yanıt verdi. Bayrakdar, emekli olup yıllık 1 milyon 200 bin liradan fazla geliri olanların şu anda da istisnasından yararlanamadığını söyledi.
İstisnanın kira enflasyonunu artıracağı yönündeki eleştirilere yanıt veren Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı İsmail İlhan Hatipoğlu, kira artışlarının daha da yükselmemesi konusundaki hassasiyetlerinin devam ettiğini belirterek, düzenlemenin kiraya yansıyacağını değerlendirmediklerini belirtti.
Tapu harçlarıyla ilgili eleştiriye de yanıt veren Hatipoğlu, “Tapu harçlarıyla ilgili eleştirilere idare olarak biz de katılıyoruz. Burada gerçek değerin beyanını sağlamak ve harçlara ilişkin farklı oranlar belirleme konusunda bir çalışma yürüttüğümüzü ifade edebilirim.” dedi.
Mekansal Veri Analiz Sistemi (MEVA) çalışmasına yönelik eleştirilere yönelik ise Hatipoğlu, bu çalışmada yapay zekanın kullanıldığını söyledi. Hatipoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“78 bin 317 mükellefe yazıyla ‘beyanlarınız ile bizim tespit ettiğimiz değerler arasında bir fark olduğunu tespit ettik’ şeklinde bir mektup gönderdik. Bunun 40 bin 800’ü kendiliğinden düzeltti. Buradan da işte 58 milyarlık bir matrah farkı, 1,2 milyarlık bir harç ödemesi gerçekleşti. 42 mükellef nezdinde de… Yani diğerlerinde bakıyoruz, bazılarının izahatı gerçekten doğru, herhangi bir işlem yapılmıyor ama vergi incelemesine devam edilen mükellefler var. Mesela 42 mükellef şu ana kadar sonuçlandı, onlara ilişkin de 172 milyonluk bir matrah farkı tespit edildi, 3 milyon vergi, işte, dörtte 1’i oranında da ceza kesilmiş oldu ve biz gerçek değerin beyanına dönük bir çalışma içerisindeyiz ama harçlara ilişkin kademeli bir çalışmanın da yapılmasının faydalı olduğunu değerlendiriyoruz.”
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Raci Kaya, teklifte SGK’yi ilgilendiren düzenlemelere ilişkin milletvekillerine bilgi verdi.
TÜİK verilerine göre beklenen ömrün ortalamasının 78 yaş olduğunu aktaran Kaya, Türkiye’de ölüm yaşının Avrupa düzeyine ulaştığını belirtti. Kaya, Türkiye’de doğurganlık hızındaki düşüşe de dikkati çekti.
(Bitti)
