TES zorunlu mu? 2026-2028 dönemine ilişkin Orta Vadeli Program Resmi Gazete’de yayımlandı. Programda enflasyon, istihdam, büyüme gibi makro hedeflerin yanı sıra Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne (TES) dair ayrıntılar da yer aldı.
TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ (TES) ZORUNLU MU?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, çalışanların maaşlarından her ay yüzde 3 oranında kesinti yapılmasını ve bu kesintiye aynı oranda işveren katkısı eklenmesini öngören bir düzenleme olarak tanımlanıyor. Bu birikimlere devlet de yüzde 30 katkı sağlayacak. Söz konusu sistemde çalışanların biriktirdiği primlerden faydalanabilmesi için en az 10 yıl boyunca sistemde kalması gerekiyor. Ayrıca emeklilik yaşına ulaşan kişiler maaşlarına ek gelir elde edebilecek.
Sistem tüm çalışanlar için zorunlu olacak şekilde planlandı. Çalışanların sisteme girişten sonra en az 10 yıl boyunca ayrılma hakkı bulunmayacak. TES, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) bağımsız bir yapıda yürütülecek ve katılımcıların bireysel hesaplarında biriken fonlar emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilecek.
TES NEDİR?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), mevcut Sosyal Güvenlik sistemine ek gelir sağlayacak ikinci basamak bir model olarak tasarlandı. Çalışanların emeklilik döneminde refah seviyelerini artırmayı ve uzun vadeli tasarrufların artmasını amaçlayan sistem, işçi, işveren ve devletin ortak katkılarıyla fonlanacak. Katılımcıların bireysel hesaplarında biriken fonlar profesyonel yatırım araçlarında değerlendirilecek.
Bu sistemin temel işleyişi, çalışanların maaşlarından düzenli olarak yapılan kesintilerle bireysel fon havuzu oluşturulmasına dayanıyor. Çalışan ve işverenin katkılarının üzerine devletin yüzde 30 desteği ekleniyor. Katılımcılar, belirlenen emeklilik yaşına geldiklerinde TES’teki birikimleri sayesinde Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan aldıkları maaşın yanında ek gelir elde edebilecek.
TES İLE BES ARASINDAKİ FARK
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) gönüllülük esasına dayalı olarak işliyor. Çalışanlar isterlerse sisteme katılıyor ve diledikleri zaman ayrılabiliyor. TES ise farklı bir yapı ile yürütülecek ve çalışanlar için zorunlu katılım esas olacak. Çalışanların sistemden ayrılabilmesi için en az 10 yıl süreyle prim ödemeleri gerekecek. Bu yönüyle TES, BES’e kıyasla çok daha katı bir çerçeve çiziyor.
Bir diğer fark ise katkı kaynaklarında görülüyor. BES yalnızca katılımcının bireysel ödemelerine dayanırken, TES’te hem işveren hem çalışan katkı yapıyor. Bunun üzerine devlet de yüzde 30 ek destek sağlıyor. Böylece TES, işçi, işveren ve devletin ortak fonladığı, emeklilik döneminde ek gelir sunan ikinci bir basamak olarak öne çıkıyor.
TES KİMLERİ KAPSIYOR?
Hazırlanan düzenleme ile TES tüm çalışanlar için zorunlu hale gelecek. Çalışanların maaşlarından düzenli olarak yüzde 3 oranında kesinti yapılacak, işverenler aynı oranda katkı sağlayacak. Devlet katkısı da bu toplama yüzde 30 oranında eklenecek. Çalışanların sisteme girmesiyle birlikte bireysel hesaplarında fon birikimi başlayacak ve bu fonlar yatırım araçlarında değerlendirilecek.
Sistemden yararlanmak isteyen çalışanların en az 10 yıl boyunca TES içinde kalması gerekiyor. Ayrıca emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı aranıyor. Bu koşulları sağlayan çalışanlar, emeklilik maaşlarına ek olarak TES üzerinden düzenli ek gelir elde edebilecek.
