‘DEMOKRATİK HAKLAR, YASAL DÜZENLEMELERLE DEMOKRATİK BİRLİĞİ SAĞLAMAKTAN GEÇER’
Komisyon verilen aranın ardından yeniden toplandı. Komisyonda söz alan Toplumsal Mutabakat Derneği Başkanı Mahmut Şimşek, komisyon çalışmalarının önemine işaret etti. Şimşek, ” Türkiye‘nin iki temel problemi var diye yıllarca söyleyen önde insanlarımızdan biriyiz. Bu temellerden biri Kürt, diğeri ise ekmektir. Ekmeğin düzeltilmesi ve maliyetini ekonomistler bilir. Fakat Kürt demokratik hakları ülkeye sıfır maliyetlidir. Yeni demokratik haklar bu yasal düzenlemelerle demokratik birliği sağlamaktan geçtiğine inanıyoruz. Toplumsal barışın ve güvenin bölgede ve ülkede yaratıcı olması şüphesiz ekonomik kalkınma ve refah ile doğrudan orantılıdır. Bölgede suçlu arama yoluna artık kalkınma veya birinci arama sürecinin başlaması çok önemlidir. GAP yatırımları hızla tamamlanmalıdır” ifadelerini kullandı.
‘TÜRKİYE’NİN ZENGİNLİĞİNİ GÖZ ARDI EDEN VATANDAŞLIK TANIMI DEĞİŞTİRİLEBİLİR’
Hak İnisiyatifi Derneği Genel Başkanı Fatma Bostan Ünsal, Kürt sorununun, ‘güvenlik’, ‘ayrılıkçılık’ ve ‘terör’ gibi kavramlarla çözülemeyeceğini, eşitlik, yurttaşlık, aidiyet ve adalet meselesi ile çözülebileceğini kaydetti. Ünsal, sorunun çözülmesi için şu tavsiyelerde bulundu:
“Siyasi mahpuslara yönelik ayrımcılık, yalnızca bireye değil, temsil ettiği kimliğe yöneliktir. Siyasi mahpuslara yönelik ayrımcı uygulamalar nedeniyle geçmişte Covid döneminde şiddet kullanmış mahkumlar bile denetimli serbestlikten faydalanarak erken tahliye olurken, siyasi mahpuslar ve hatta hükmü kesinleşmemiş tutuklu olarak yargılananlar bu düzenlemeden faydalanamamıştı. Yine ayrımcı uygulamalar nedeniyle umut hakkı çerçevesinde AİHM kararlarını uygulamakta sıkıntı çekmekteyiz. Kısaca siyasi mahpuslara ayrımcı uygulamaya sebep olan düzenlemeler kaldırılmalıdır. Yeni anayasa yalnızca teknik değil, tarihsel bir yüzleşmedir. Çoğulculuğun tanındığı, saygı gösterildiği bir iklimde bunu yok sayan ve Türkiye’nin zengin çeşitliliğini de göz ardı eden vatandaşlık tanımı yerine vatandaşların etnik kökenine referans vermeyen, kısaca anayasal vatandaşlık ilkesine dayanması gerektiğini belirtiriz. Ayrıca yerel yönetimlerin güçlendirilmesini sağlayacak ve yine anadilinde eğitimin güvenceye alınacağı anayasal değişikliklerin de gündemde olması gerektiğini vurgulamak isteriz. AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmaması ise ayrı bir hukuksuzluktur.”
Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Aileler ile Yardımlaşma Dayanışma Birlik ve Kültür Derneği (MEBYA-DER) Batman Şube Başkanı Nezahat Toprak Hasan, Demokrasi ve Birlik Derneği (DEMBİRDER) Genel Başkanı Mehmet Metiner, Kamusal Politika ve Demokrasi Çalışmaları Derneği (PODEM) Yönetim Kurulu Üyesi Oral Çalışlar, Barış Vakfı Başkanı Hakan Temel Tahmaz’ın sunumlarını tamamladı.
‘KOMİSYONU ÇÖZÜME EN KESTİRME YOLDAN ULAŞMAK İÇİN KURMUŞUZ’
Komisyonun kapanış konuşmasını gerçekleştiren TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyonun şimdiye kadar 113 sivil toplum kuruluşu temsilcisi ile kanaat önderlerini dinlediğini belirtti. Kurtulmuş, “Bu toplantı da gösterdi ki aslında biz komisyonu, çözümü bulmak, çözüme en kestirme yoldan ulaşmak için kurmuşuz. Bu komisyon, burada bulunan arkadaşlarımızın da iradesiyle çözüm iradesini ortaya koymuştur. Her toplantıda, katılan arkadaşlarımızın yürekten sürece destek vermeleri de bizlerin iradesini de pekiştiriyor. Her bir arkadaşımıza ayrı ayrı teşekkür ediyorum” diye konuştu.
‘BAŞKANLIK TEZKERESİNİ KABUL ETMİŞ OLDUK’
Kurtulmuş, TBMM Genel Kurulu’nda, İsrail’in alıkoyduğu 3 milletvekili ile ilgili yapılan görüşmeyi hatırlatarak, “TBMM olarak tavrımızı, tepkimizi ve neler yapılabileceğini konuşmak üzere bir görüşme gerçekleştirdik. Bütün siyasi partilerimiz orada görüşlerini ifade ettiler. Orada da çok değerli teklifler gündeme geldi. Biz bu toplantıya geçtiğimizde yine partilerimizin tamamının ittifakıyla, İsrail’in bu yaptığını kınayan ve bu tavra karşılık TBMM’nin sessiz kalmadığını ifade eden, aslında bunun sadece 3 milletvekilimize karşı değil bütün milletvekillerimize ve TBMM’nin manevi şahsiyetine yapılmış bir saldırı olduğunu ifade eden Başkanlık Tezkeresini kabul etmiş olduk” dedi.
‘DİNLEME FASLININ SONUNA GELİYORUZ’
Komisyonun bir sonraki toplantısının zamanını ve gündemini daha sonra paylaşacaklarını dile getiren Kurtulmuş, “Artık dinleme faslının sonuna geliyoruz. Bundan sonra raporları hazırlamak için partilerin ve milletvekili arkadaşlarımızın çalışmalarını bekleyeceğiz. Arkasından da bir çerçeve rapor hazırlayarak hangi konularda neler yapılması gerekir, burada şimdiye kadar dile getirilen konuşmaların hepsinden bir söylem analizi de ortaya çıkartıyoruz. Böylece yapılabilecek teklifler, TBMM Genel Kurulu’na komisyon olarak hangi tekliflerde bulunacağız, bunu çalışacağız. İnşallah en kısa süre içerisinde bu komisyonun ana uğraş alanındaki faaliyetlerini belli bir noktaya getireceğiz” ifadesini kullandı. Kurtulmuş, ardından komisyon toplantısını kapattı.
