Suriye yönetimi, ülkedeki ekonomik krizin ortasında önemli bir adım atmaya hazırlanıyor. Şam yönetimi yeni tasarlanan para birimini artık Esad dönemindeki geleneksel ortağı Rusya yerine Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Almanya’da bastırmayı planlıyor. Bu karar, son dönemde Suriye ile Körfez ülkeleri ve Batılı aktörler arasındaki siyasi yakınlaşmanın yeni bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
YAPTIRIMLAR GEVŞEDİ, YENİ ORTAKLAR MASADA
ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’ye yönelik bazı yaptırımların kaldırılacağını duyurmasının ardından Şam, uluslararası ekonomik temaslarını hızlandırdı. Özellikle BAE ile ilişkilerin güçlenmesi dikkat çekerken, geçtiğimiz günlerde DP World ile Tartus Limanı’nın geliştirilmesi için 800 milyon dolarlık bir ön anlaşma imzalanması bu süreci perçinledi. Avrupa Birliği’nin de Şubat ayında finans sektörüne yönelik yaptırımları hafifletmesiyle para basım süreci resmen gündeme geldi.
RUSYA’DAN UZAKLAŞMA SİNYALİ
Uzun süredir Suriye’nin para birimini basan Rusya, AB yaptırımları nedeniyle eleştirilerin hedefi olmuştu. Rusya’nın etkisinin sınırlanmasını hedefleyen Avrupa, yeni dönemde Suriye’nin para politikalarında daha “nötr” aktörleri teşvik ediyor. Beşar Esad’ın Aralık ayında Rusya’ya kaçmasının ardından yeni Şam yönetimi, Moskova ile ilişkilerini sürdürse de ekonomik alanda daha esnek bir çizgiye yönelmiş görünüyor.
OUMOLAT VE BUNDESDRUCKEREI MASADA
Suriye Merkez Bankası yetkililerinin, BAE merkezli Oumolat şirketiyle para basımına yönelik ileri düzey görüşmeler yürüttüğü belirtiliyor. Almanya’da ise devlet destekli Bundesdruckerei ve özel sektör oyuncusu Giesecke+Devrient bu projeye ilgi gösteriyor. Ancak hangi firmanın üretim sürecini üstleneceği henüz netlik kazanmış değil. Ne BAE ne de Almanya’dan resmi bir açıklama yapıldı.
BANKNOT KITLIĞI ÜLKEDE PANİK YARATTI
Suriye, halihazırda ciddi bir banknot kıtlığıyla karşı karşıya. Bankalar, tasarruf sahiplerine ve işletmelere para vermekte zorlanırken, yetkililer bu durumu vatandaşların nakit stoku yapmasına bağlıyor. Bankacılar ise para arzının kasıtlı olarak kısıldığını ve bunun döviz kuru üzerindeki baskıyı azaltma çabası olduğunu savunuyor.
LİRADAN ESED’İN YÜZÜ KALKACAK
Yeni tasarlanan para biriminin en dikkat çekici yönlerinden biri de, halen tedavülde olan mor renkli banknotlardan Beşar Esad’ın yüzünün kaldırılacak olması. Yeni yönetim, 13 yıllık savaş sonrası harap olan ülke ekonomisini yeniden yapılandırma hedefiyle, simgesel değişiklikler yaparak topluma “yeni bir dönem” mesajı vermeyi amaçlıyor.
SURİYE LİRASI TARİHİ DİP NOKTADAN YUKARI TIRMANIYOR
Karaborsada 1 ABD doları, yaklaşık 10 bin Suriye lirasına denk geliyor. Bu seviye, Esad’ın devrilmeden önceki 15 bin liralık seviyeye göre bir toparlanmaya işaret etse de, 2011 öncesi 50 Suriye lirası olan dolar kuru düşünüldüğünde hâlâ çok uzak bir noktada.
