Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ülkesini ziyaret eden Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile görüşmesinde, iki ülke arasında artan bağların uluslararası sistemde daha eşit ve adil bir küresel yönetimin oluşumunu teşvik etmesi çağrısında bulundu.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Çin’in Tiencin şehrinde 31 Ağustos-1 Eylül tarihlerinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesine katılan Rus lider, zirve sonrasında başkent Pekin’i ziyaret ederek Çinli mevkidaşı ile bir araya geldi.
Şi, görüşmede, Çin ile Rusya arasında gelişen bağların uluslararası değişimlerin sınamasına dayandığını, devlet arası ilişkiler, daimi iyi komşuluk ilişkileri, kapsamlı stratejik iletişim, karşılıklı faydaya dayalı işbirliği ve kazan-kazan açısından model teşkil ettiğini belirtti.
Çin’in Rusya ile yakın üst düzey temasları sürdürmeyi, iki ülkenin temel çıkarlarını ve kaygılarını ilgilendiren konularda pozisyonlarını doğru bir zamanlamayla koordine etmeyi istediğini dile getiren Şi, egemen eşitlik, uluslararası hukukun üstünlüğü ve çok taraflılığı savunan ülkeler olarak ŞİÖ ve BRICS gibi çok taraflı çerçevelerde işbirliğini güçlendirmeyi sürdüreceklerini vurguladı.
Tiencin Zirvesi’nde “Küresel Yönetim Girişimi” önerisinde bulunduğunu hatırlatan Şi, Çin ve Rusya’nın benzer görüşteki ülkelerle birlikte çalışarak daha eşit ve adil birçok kutuplu düzenin oluşumu için çalışması çağrısında bulundu.
Putin, Tiencin Zirvesi’nin ardından Pekin’e geldi
TASS haber ajansı, Rus liderin dün Tiencin’de Şi ile bir araya gelerek Ukrayna krizinin çözümü için ABD Başkanı Donald Trump ile Alaska’da yaptığı görüşmeye ilişkin bilgi verdiğini bildirdi.
Putin ve heyeti bugün başkent Pekin’de Şi ve Çinli yetkililer ile birebir ve heyetler arası görüşmeler gerçekleştirdi.
Putin’in heyetinde Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Savunma Bakanı Andrey Belousov, Doğal Kaynaklar ve Ekoloji Bakanı Alexander Kozlov, Ekonomik Kalkınma Bakanı Maksim Reshetnikov, enerjiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Rusya Devlet Başkanlığı İdaresi Başkan Yardımcısı ve Putin’in BRICS Özel Temsilcisi Maksim Oreşkin, Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov’un yanı sıra Rus enerji şirketi Gazprom’un Başkanı Aleksey Miller ve petrol şirketi Rosneft’in Üst Yöneticisi Igor Seçin yer aldı.
Putin, yarın İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 80. yıl dönümü kapsamında Pekin’de düzenlenecek askeri geçit törenine de katılacak.
Çin ve Rusya liderleri, İkinci Dünya Savaşı’nın bitişinin 80. yıl dönümünde bu yıl karşılıklı ziyaretlerde bulunuyor. Şi’nin mayıs ayında Rusya’yı ziyareti ve Zafer Günü kutlamalarına katılmasının ardından Putin de Çin’de düzenlenecek törenlere katılarak iadeiziyaret yapıyor.
Putin’in ziyareti, Trump’ın tarife politikası nedeniyle dünyada ticari gerilimlerin ve ekonomik belirsizliklerin arttığı, bir yanda transatlantik ittifakında zayıflama işaretleri varken diğer yanda Washington ile Moskova arasında yakınlaşmanın görüldüğü ancak Ukrayna krizinin çözümünde henüz ilerleme sağlanamadığı bir konjonktüre denk geliyor.
İşbirliği anlaşmaları
Putin ziyaretinde Çin ile Rusya arasında enerji, uzay ve havacılık, yapay zeka, tarım, sağlık, bilimsel araştırma ve eğitim alanlarında 20’den fazla işbirliği anlaşması yapıldı.
Bu kapsamda Rusya’nın Ay tozu araştırma aygıtının Çin’in 2026’da Ay’ın güney kutbunda keşif yapmak üzere göndereceği “Çang’ı 7” görevindeki keşif araçları arasına katılmasına karar verildi.
İki ülke ortak araştırma projeleri finanse edilmesinde mutabakata varırken, Moskova Devlet Üniversitesi ile Pekin Üniversitesi, Rus-Çin Temel Araştırma Enstitüsü kurmak üzere anlaşma imzaladı.
Çin-Rusya-Moğolistan Üçlü Zirvesi
Pekin’de ayrıca Çin, Rusya ve Moğolistan devlet başkanlarının katılımıyla Pekin’de üçlü işbirliği zirvesi düzenlendi.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Şi, zirvede uluslararası alandaki çalkantılara karşı komşu 3 ülkenin aralarında bağları dayanışmayı geliştirerek dış müdahalelere karşı koyması çağrısında bulundu.
Şi, “Çin, Rusya ve Moğolistan ile karşılıklı siyasi güveni geliştirip dış müdahaleleri elemine ederek üçlü işbirliğinin gelişimini teşvik etmeye hazırdır.” ifadesini kullandı.
