Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul bugün Ankara’ya geliyor.
Ankara ve Berlin’den yapılan açıklamalar, Wadephul ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın görüşmesine büyük önem verdiklerine işaret ediyor.
Toplantının önemli başlıkları arasında 40 adet Eurofighter savaş uçağının satışı ile Türkiye’nin Avrupa Birliği’nin 150 milyar euro’luk savunma sanayiini destekleme programına katılımı da yer alıyor.
Berlin’in Türkiye’nin programa katılımına karşı çıkan Yunanistan’ı ikna etmeye çalıştığı kaydediliyor.
Wadephul’un temasları aynı zamanda Almanya Şansölyesi Friedrich Werz’in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmek üzere yakında yapacağı Türkiye ziyaretinin hazırlığı niteliği taşıyor.
Bu nedenle Wadephul ve Fidan’ın ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel gelişmeleri de ayrıntılı şekilde ele alması bekleniyor.
Türk Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre bunlar arasında ticari ve ekonomik ilişkiler, savunma sanayinde işbirliği, enerji ve maden konularında stratejik işbirliği, Türkiye-AB sürecinde gelinen noktanın yanı sıra Gazze, Ukrayna ve Suriye de olacak.
SAFE nedir?
Toplantının en önemli gündem maddelerinden biri AB’nin savunma sanayi üretimini desteklemek amacıyla yaşama geçirdiği ve kısaca SAFE olarak bilinen 150 milyar euro büyüklüğündeki finansal proje olacak.
Kaynaklara göre Fidan, özellikle SAFE programına katılım konusunu gündeme getirecek ve Alman Dışişleri Bakanı’na bu kapsamda işbirliği çağrısında bulunacak.
AB, savunma tedarikine harcanmak üzere üye ülkelere 150 milyar euro’luk fon sağlanmasını öngören SAFE Tüzüğü’nü 27 Mayıs’ta kabul etti.
Tüzük, belli koşullar altında AB üyesi olmayan ülkelerin de fona başvuru yapmalarına olanak sağlıyor.
Yunanistan, Türkiye’nin SAFE programından yararlanmasını veto ediyor.
Yunanistan Dışişleri Bakanlık Sözcüsü Lana Zochiou,Türkiye’nin 1995’te aldığı Yunanistan’ın karasularını 12 mile çıkartması durumunu savaş nedeni sayacağına ilişkin kararın geri çekilmemesi durumunda vetonun süreceğini söyledi.
Türkiye, SAFE programına katılabilmek için Avrupa Komisyonu’na başvuru yapan ülkeler arasında.
Ancak AB üyesi olmayan ülkeler, SAFE’den yararlanabilmek için AB ile güvenlik anlaşması yapmak durumundalar.
Türkiye, Kıbrıs ve Yunanistan’la yaşanan sorunlar nedeniyle henüz bu anlaşmayı yapmadı.
Buna rağmen, son dönemde savunma sanayinde yaptığı atılımlarla dikkat çeken ve Avrupa’nın savunması için gerekli üretimi yapabilecek kapasitesinden dolayı AB içinde birçok ülke Türkiye’nin bu programda yer almasını destekliyor.
Giderek artan Rusya tehdidine karşı kıta güvenliğini önceleyen Brüksel’de Türkiye ile daha fazla işbirliği yapma eğilimi gözleniyor.
SAFE’den yararlanmak için başvuru son günü ise 30 Kasım.
Berlin, Yunanistan vetosunu aşmak için devrede
Almanya’nın Atina’nın vetosunu aşmak için devreye girdiği Yunanistan basınında geçen günlerde sıkça yer aldı.
Alman Dışişleri Bakanı Wadephul’un 13 Ekim’de Atina’ya yapması gereken ziyaret, Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Gerapetritis’in Başbakan Kyriakos Mitsotakis ile Şarm El-Şeyh’te düzenlenen Gazze barış zirvesine katılımı nedeniyle son anda ertelenmişti.
Wadephul, Gerapetritis ile görüşemedi ama Yunan basınına verdiği kapsamlı röportaj Almanya’nın bu konuya ilişkin bakışını ortaya koydu.
Alman Bakan, Türkiye’nin SAFE’e katılımı konusundaki soruya, “AB’nin kendini savunabilmesi için güçlü bir endüstriyel temele gereksinimi var. SAFE, buradaki eksikliğin giderilmesine yardımcı olabilir” yanıtını verdi.
Wadephul, “Avrupa’daki güvenliğimiz NATO’nun uyumuna bağlı” sözleriyle ittifakın rolünü öne çıkarırken, Türkiye’ye Eurofighter satışına verilen onayın da NATO’nun kollektif güvenliği ile ilgili olduğunu kaydetti.
Ankara’dan NATO vurgusu
Ankara’da güvenlik başlığı altında gündeme gelecek konular arasında yeni Avrupa güvenlik mimarisinin oluşumu da yer alıyor.
ABD’de Trump yönetiminin iktidara gelmesiyle alevlenen tartışma, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin başta Doğu Avrupa ve Baltık ülkeleri olmak üzere tüm kıtada güvenlik sorunları yaratmasıyla derinleşti.
Fidan’ın bugünkü görüşmede Avrupa’da oluşturulacak güvenlik stratejilerinin “NATO şemsiyesi altında eş güdüm halinde yürütülmesi” gerektiğine vurgu yapacağı kaydediliyor.
Türkiye, Avrupa güvenliğinin korunmasının temel sütununun NATO olduğunu vurguluyor ve AB üyesi olan NATO ülkelerinin Türkiye gibi AB üyesi olmayan ülkeleri dışlamasının yaratacağı olumsuzluklara dikkat çekiyor.
Avrupa’nın güvenliği konusunun SAFE başta olmak üzere savunma sanayi projeleriyle de bağlantısı olması Türkiye açısından konuyu daha da önemli kılıyor.
