Rosatom’un Özbekistan‘ın Cizzak bölgesi Fariş ilçesinde inşa edeceği RITM-200N reaktörlü düşük güçlü nükleer güç santrali (NGS) inşaatının ilk aşamasına, güç ünitesinin temel kazısıyla başlandı.
Şirketten yapılan açıklamaya göre, temel kazısı için yapılan törene, Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihachev ve Uzatom Başkanı Azim Ahmedhocayev’in yanı sıra Atomstroyexport AŞ’nin Başkan Yardımcısı ve Özbekistan‘daki NGS inşaatı Proje Direktörü Pavel Bezrukov, Özbekistan NGS İnşaat Direktörlüğü Müdürü Abdicemil Kalmuratov ve bölge başkanı Uluğbek Mustafoyev katıldı.
Törende inşaat sahasında ilk zemin kazısı gerçekleştirildi. Santral için yaklaşık 1,5 milyon metreküp zemin kazılması ve temel çukurunun derinliğinin 13 metre olması planlanıyor.
Rosatom, 13 Mayıs’ta Cizzak’ta yapılacak santralin reaktör ekipmanlarının üretimine de başladı. Bu kapsamda, RITM-200N reaktörün gövdesini oluşturacak 205 ton ağırlığında özel alaşımlı çelikten bir külçe döküldü. Proje dahilinde, mühendislik araştırmaları, tasarım ve inşaat-montaj üssünün inşası çalışmaları da devam ediyor. Yıl sonuna kadar, küçük güçlü NGS için proje belgeleri geliştirilecek ve Özbekistanlı makamların incelemesine sunulacak.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihachev, Özbekistan’da nükleer enerji üretimi projesinin uygulanmasında yeni bir aşama başladığını ifade ederek, şunları kaydetti:
“Tüm yurt dışı projelerimizde olduğu gibi, Düşük Güçlü NGS inşaatında da yüksek düzeyde yerelleştirme öngörülüyor. Çalışmalar Özbekistanlı alt yüklenici kuruluşlar tarafından yürütülüyor. Rosatom, hizmet ömrü en az 60 yıl olacak santrali inşa edecek ve işletilmesi sırasında gerekli tüm desteği sağlayacak. Önümüzde verimli ve karşılıklı yarar sağlayan onlarca yıl sürecek bir işbirliği var.”
Rosatom ve Uzatom arasında işbirliği
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in mayısta Özbekistan’a yaptığı ziyaret sırasında, iki ülke liderlerinin huzurunda Özbekistan’da NGS inşaatına ilişkin hükümetler arası anlaşmada değişiklik yapılmasına ilişkin protokol imzalanmıştı. İki ülke arasındaki işbirliğinin kapsamını genişleten protokol, Rusya projelerine dayalı büyük ve küçük NGS’lerin inşasını öngörüyor.
Putin ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, mayısta işbirliği mutabakatına varmıştı. 26 Eylül’de Moskova’da düzenlenen “Dünya Atom Haftası” uluslararası forumunda, Rosatom ile Özbekistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’na bağlı Atom Enerjisi Ajansı (Uzatom) arasındaki işbirliğinin genişletilmesine dair belgeler imzalanmıştı.
Projenin, VVER-1000 3+ nesil bazında iki büyük güçlü ünite ve her biri 55 megavat gücünde RITM-200N reaktörlü iki üniteden oluşturulması kararlaştırıldı. Taraflar ayrıca küçük ve büyük güçlü NGS’ler için yakıt tedarikine ilişkin sözleşmelerin ana koşullarını da imzaladı. Proje, aynı sahada büyük ve küçük güçlü NGS ünitelerinin inşa edildiği dünyadaki ilk proje olacak. Düşük güçlü NGS’de ilk beton dökümüne 2026 baharında başlanması hedefleniyor.
