Tohum Dağıtıcıları Alt Birliği (TODAB) Başkanı Cihat Kürşat Kaya, kayıt dışı tohumluk satışlarının üreticilerin gelirini tehdit ettiğini belirterek, “Etkin piyasa denetimleriyle bu sorun çözülebilir. Ayrıca etik kurallara uyan üreticilere ödül verilerek sektörde bir otokontrol mekanizması oluşturulabilir.” dedi.
Kaya, AA muhabirine, Türkiye’nin 2006’da çıkarılan 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ile sektörde büyük ilerleme kaydettiğini, sertifikalı tohumluğun öneminin bilimsel olarak kanıtlanarak herkes tarafından kabul edildiğini söyledi.
Sertifikalı tohumun, genetik saflığı garanti edilmiş, hastalıklardan ari ve standart kaliteye sahip olduğu için verimi yüzde 15 ila 25 arasında artırdığına işaret eden Kaya, bazı ürünlerde bu artışın çok daha yüksek olduğunu bildirdi.
Kaya, sertifikalı tohumla patates ve mısırda verimin yüzde 30-40’a kadar çıkabildiğine dikkati çekerek, “Ayrıca hastalık ve zararlı riski azalır, kullanılan ilaç ve gübre miktarı düşer, bu da girdi maliyetlerinde yüzde 10-15 tasarruf anlamına gelir.” diye konuştu.
Sertifikalı tohumluk kullanımını yaygınlaştırmak için Tarım ve Orman Bakanlığının uzun yıllardır destekleme politikaları uyguladığını anımsatan Kaya, TODAB ve sektörün de eğitim, kitap, broşür ve reklam filmleriyle üreticileri bilgilendirdiğini anlattı.
Kaya, birim alandan elde edilen verim ve üretici kazancını doğrudan etkileyen tohumluk konusunda piyasadaki kayıt dışı uygulamaların üreticilerin gelirini tehdit ettiğini vurgulayarak, kendi mahsulünden tohumluk ayıran çiftçilerin dışında, ticari amaçla kontrolsüz biçimde piyasaya sunulan sertifikasız, etiketsiz ve denetimsiz tohumlukların varlığının ciddi bir haksız rekabet yarattığını dile getirdi.
“Çiftçimiz kayıt dışı tohumculuğa geçit vermemeli”
Bakanlığın sertifikalı tohum kullanan çiftçilere desteklerin yanında ek destekler de sağladığını aktaran Kaya, şunları kaydetti:
“Bakanlığımız, sertifikalı tohum kullanımının yaygınlaşması için elinden geleni yapıyor. Yeni destekleme modeline göre ürün bazında değişmekle birlikte dekar başına 48,8 liradan 536,8 liraya kadar tutarlarda sertifikalı tohum kullanım desteği veriliyor. Örneğin buğday ve arpada dekara verilen destek 122 liraya ulaşmış durumda. Çiftçimizin bu önemli destekten mahrum kalmaması için kayıt dışı tohumculuğa geçit vermemesi en büyük dileğimizdir.”
Kaya, kaçak üretilen ve satılan tohumlukların fiyatlarının ucuz olması nedeniyle yasal tohum üreticilerinin ürünlerinin ellerinde kaldığını belirterek, “Etkin piyasa denetimleriyle bu sorun çözülebilir. Ayrıca etik kurallara uyan üreticilere ödül verilerek sektörde bir otokontrol mekanizması oluşturulabilir. Bu sorunun çözülmesi halinde sertifikalı tohumluğun kalitesi ve talebi hızla artacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Üreticilerin mağduriyet yaşamamaları için tohumluk ihtiyaçlarını Bakanlıkça yetkilendirilmiş ve TODAB’a üye bayilerden karşılamaları gerektiğini vurgulayan Kaya, bunun hem üretici gelirlerini güvence altına alacağını hem de ülkenin tarımsal üretimde kalite ve verimliliğini koruyacağını sözlerine ekledi.
