HAKKARİ’nin Yüksekova ilçesinde yetişen kenger bitkisi, İlkbahar’da peynir yapımı, sakız ve yemeklerde kullanmak üzere sonbahar aylarında ise kurumuş tohumlarından kahve yapmak için toplanıyor. Bölge genelinde sevilerek tüketildiği belirtilen kenger, yaklaşık 30 yıldır Mehmet Es‘e gelir sağlıyor. Sonbaharda dağlık alanlarda toplanan kurumuş kenger tohumlarını satın alan Es, atölyede ayrıştırma işlemi yaptıktan sonra bu toplumları ‘Kenger çekirdeği’ olarak Irak’a pazarlıyor.
Ülkenin hemen her yöresinde özellikle de Hakkari bölgesinde yetişen kenger bitkisinin, bölgede yaz ve kış aylarında sevilerek tüketildiği belirtildi. İlkbaharda bölge halkının kendine has kokusu, lezzeti nedeniyle çiğ olarak tükettiği, ayrıca otlu peynir, sakız ve yemek yapımında kullanmak üzere topladığı kenger bitkisi, sonbahar aylarında ise tohum olarak toplanıyor ve bu tohumdan kahve yapılıyor. İlçe merkezinde yaşayan Mehmet Es ise kengerin ticaretini yapıp ailesini geçindiriyor. Yaz aylarından itibaren köylerde yaşayanlarla irtibat kuran ve kendisi için kurumuş kenger tohumu toplamalarını isteyen Es, tohumları satın alıyor. Biriktirdiği yüzlerce kilo kengeri kurduğu atölyede işleyip kabuklarından ayrıştıran Es, daha sonra da Irak’a ihraç ediyor.
Irak’a yıllık ortalama 400 ton satış yaptığını ve iyi bir gelir elde ettiğini anlatan Es, “Kenger tohumlarını kendi kurduğum atölyeden ayıklayıp tonlar halinde Irak’a ihracat yapıyorum. Burada kenger çekirdeğini imalatını yapan tesisimiz yok. Bunun için proje hazırlayıp ilgili kurma verdik. İnşallah biz bunun tesisinin işletmesini ilçede kuracağız. Böylece Hakkari için de ciddi bir gelir kaynağı oluşturmuş olacağız. Kenger bitkisi Hakkari için iyi bir gelir kaynağı olabilir. Özellikle kırsal kesimlerde bulunan köylerde vatandaşlar tarafından toplanıyor. Biz de onlardan kilosunu 450 ile 700 TL civarında alıyoruz. Buraya getirip atölyemizde ayıklıyoruz. Daha sonra ise Irak’a götürüp oradan işletmelerde kavruluyor. Ciddi bir kazancı var. Dünyanın her yerinde yetişen bir bitki. Ancak Hakkari bölgesinde yetişenler çok kaliteli” diye konuştu.
