(İSTANBUL) – Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der), İstanbul’da düzenlediği çalıştayın ardından yayımladığı bildiride eğitimde derinleşen eşitsizliklere, okul terklerine ve çocuk işçiliğine dikkati çekerek, “Çocuklarımızın hayallerini, umutlarını, ortak geleceğimizi kazanmak birlikte mücadele etmekle mümkün” açıklamasında bulundu.
Veli-Der, “Kaybolan Çocukluğu ve Eğitim Hakkını Yeniden Kazanalım” başlığıyla İstanbul’da gerçekleştirdiği çalıştayın ardından eğitimde yaşanan sorunlara ilişkin basın bildirisi yayımladı. Bildiride, zorunlu ve parasız eğitimin sınırlandırılmasına yönelik tartışmaların çocukları daha fazla yoksulluğa, çocuk yaşta işçiliğe ve evliliğe sürükleyeceği vurgulandı.
Eğitim, ç ocuklarımızın t ek u mudu
Bildiride, ekonomik krizin ailelerin üzerindeki yükü artırdığı ve nitelikli eğitime erişimde eşitsizliğin derinleştiği belirtildi. Katkı payı, kayıt parası, aidat, ulaşım ve barınma ücretleri altında ezilen velilerin kaygısına işaret edilen bildiride, “Laik, bilimsel eğitimin kalan son kırıntılarını kaybetmenin endişesini yaşıyoruz. Çocuklarımızı her gün okula binbir kaygıyla gönderiyoruz” ifadesi kullanıldı.
“ Yoksulluk ve e şitsizlik ç ocukları e ğitimden k oparıyor “
Bildiride, Türkiye’nin gelir dağılımı ve sosyal harcamalarda OECD ülkeleri arasında son sıralarda olduğuna dikkat çekildi ve UNICEF verilerine göre her 100 çocuktan 42’sinin yoksul olduğu, 171 bin 895 çocuğun ailesinden alınma riskiyle karşı karşıya bulunduğu kaydedildi.
Milli Eğitim Bakanlığı verilerine göre, 2023-2024 döneminde eğitim dışında kalan çocuk sayısının 1 milyon 578 bine ulaştığı, devamsızlık oranlarının ilkokulda yüzde 11,6’ya, liselerde ise yüzde 27’ye yükseldiği, meslek liselerinde bu oranın yüzde 46,6’ya çıktığı bildirildi.
Karma e ğitim ve k ız ç ocuklarının d urumu
Bildiride, ortaokulların yaklaşık beşte birinde karma eğitim yapılmadığı, imam hatip liselerinde yarım milyona yakın öğrencinin karma eğitim hakkından mahrum bırakıldığı, kız çocuklarının ise eğitime erişimde daha ağır engellerle karşılaştığı belirtildi. TÜİK verilerine göre 2023’te 15-17 yaş grubunda 6 bin 515 doğum gerçekleştiği, son 24 yılda 590 bin çocuğun 18 yaş altında doğum yaptığı aktarılan bildiride, İSİG verilerine göre, Türkiye’de her yıl 60-70 çocuğun çalışırken yaşamını yitirdiği hatırlatıldı.
Türkiye’de geçen yıl 15-17 yaş grubunda işgücüne katılım oranının yüzde 24,9 olduğu, kayıtlı çocuk işçi sayısının 1,5 milyona ulaştığı, yaz aylarında bu sayının 3 milyona yaklaştığı vurgulanan bildiride, öğretmenlik mesleğinin neoliberal ve dinselleşmiş eğitim politikalarıyla güvencesizleştirildiği belirtildi.
Bildiride, “Zorunlu eğitimin kısaltılmasıyla binlerce öğretmen norm fazlası olacak, atama bekleyenlerin umutları tükenecek. Öğretmenler şirketlerin fiili çalışanına dönüştürülmek isteniyor” denildi.
Veli-Der’in t alepleri
Bildiride, eğitimde kamusal hakkın korunması için zorunlu 12 yıllık eğitimin kesintisiz uygulanması, özel öğretim kurumlarının kamulaştırılması, okullarda ücretsiz beslenme programı uygulanması, çocuk emeği sömürüsüne son verilmesi, karma eğitim ilkesinin korunması, tüm eğitim emekçilerinin güvenceli istihdamı, tüm giderlerin devlet tarafından karşılandığı parasız, laik ve bilimsel eğitim sistemi talep edildi.
Bildiride, kamusal eğitim hakkının kaybedilmesinin çocukların geleceğini kaybetmek anlamına geleceği belirtilerek, veliler, öğretmenler ve tüm toplum “kaybolan çocukluğu ve eğitim hakkını yeniden kazanmak için birlikte mücadeleye” çağırıldı.
