Çin, sosyal medya platformu TikTok ile ilgili sorunun çözümü için ABD ile “temel çerçeve mutabakata” vardıklarını duyurdu.
İspanya’nın başkenti Madrid’de düzenlenen müzakerelerin ardından Çin heyeti, basın toplantısı düzenledi. Heyette yer alan, Çin’in ticaret konularında baş müzakereci bürokratı konumundaki Uluslararası Ticaret Temsilcisi Li Çınggang, burada yaptığı açıklamada, görüşmelerde iki ülkenin, karşılıklı kaygı konusu ekonomik ve ticari sorunlarda samimi, derin ve yapıcı iletişim kurduğunu ifade etti.
Li, Çinli ByteDance şirketinin hakim ortağı olduğu, veri güvenliği endişeleri nedeniyle devredilmesi veya kapatılması gündemde olan sosyal medya platformu TikTok ile bağlantılı sorunun işbirliği içinde çözümü için ABD ile “temel çerçeve mutabakata” vardıklarını belirtti.
Çin’in teknoloji ve ekonomi-ticaret konularının siyasallaştırılmasına ve araç haline getirilmesine karşı olduğunu vurgulayan Li, “ABD, Çinli şirketlere baskı uygularken bizden kaygılarını gidermesini beklememeli. Çin, kendi ilkeleri, şirketlerinin çıkarları, uluslararası eşitlik ve adalet pahasına bir anlaşmaya varmaya çalışmayacak.” ifadelerini kullandı.
TikTok devredilme veya yasaklanma ikilemiyle karşı karşıya
ABD Temsilciler Meclisi, 13 Mart 2024’te yaptığı oylamada, “Amerikalıları Yabancı Düşmanlarca Kontrol Edilen Uygulamalardan Koruma Yasası” başlıklı tasarıyı büyük çoğunlukla kabul etmişti. ABD Senatosu’ndan da geçen tasarı 24 Nisan 2024’te dönemin ABD Başkanı Joe Biden’ın imzasıyla yürürlüğe girmişti.
“Ulusal güvenlik tehdidi oluşturduğu” gerekçesiyle TikTok’un yasaklanmasının önünü açan yasa, ana ortak konumundaki ByteDance firmasının, platformu ABD’li bir şirkete devretmesini, aksi halde uygulamanın ABD’deki yasaklanmasını öngörüyor.
ABD Kongresi, ByteDance’in 19 Ocak’a kadar kontrol hissesini devretmemesi halinde uygulamanın tüm ülkede yasaklanmasına yönelik kararı ABD Yüksek Mahkemesi tarafından da onanmış, ancak 20 Ocak’ta göreve başlayan yeni Başkan Donald Trump, son tarihin süresini başkanlık kararnameleriyle 3 kez uzatmıştı.
Yasağı savunanlar, Pekin merkezli ByteDance firmasının TikTok aracılığıyla elde ettiği Amerikan vatandaşlarına ait bilgileri, kanunen Çin hükümetinin erişimine açmak zorunda olduğunu, bunun veri güvenliği riskinin yanı sıra ulusal güvenliğe de tehdit oluşturduğunu savunuyor.
Yasağa karşı çıkanlar ise TikTok’un ABD vatandaşlarının verilerini toplayıp Çin’e ilettiği iddiasının ispata muhtaç olduğunu ve uygulamanın yasaklanmasının “ifade özgürlüğünün kısıtlanması” anlamına geleceğini belirtiyor.
TikTok yönetimi ise veri güvenliğinin ihlaline ilişkin iddiaların gerçeği yansıtmadığını, ABD’de diğer sosyal medya platformları gibi tamamen Amerikan yasalarına uygun çalıştıklarını iddia ediyor.
Madrid görüşmeleri
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile Çin’in Ekonomik İlişkilerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Hı Lifıng’ın başkanlık ettiği heyetler arasındaki ticaret müzakerelerinin yeni turu dün Madrid’de başlamıştı.
Toplantıda, Çin ve ABD heyetlerinin Madrid’deki ticaret müzakerelerinde, ticaret ve teknoloji alanındaki sorunların yanı sıra sosyal medya uygulaması TikTok’un durumunun da ele alınacağı bildirilmişti.
İki ülkeden yetkililer, daha önce mayısta Cenevre’de, haziranda Londra’da, temmuzda da Stockholm’de bir araya gelmişti.
