Birleşmiş Milletler (BM) raportörleri, İsrail’in saldırılarının büyük bir yıkıma neden olduğu Gazze‘de ekonomik hayatın da yerle bir olduğunu vurguladı.
BM raportörleri, İsrail’in ablukası ve saldırıları altındaki Gazze‘deki ekonomik duruma ilişkin ortak yazılı açıklama yaptı.
İsrail’in, işgal altındaki Filistin toprakları ve Gazze Şeridi’ndeki mali baskısının sona ermesi çağrısında bulunulan açıklamada, bu baskının genişletilmesinin yol açtığı ciddi ekonomik acil durum ve insan haklarına yönelik yıkıcı zarar konusunda uyarı yapıldı.
Açıklamada, “Gazze’deki ekonomik yaşam fiziksel yıkım, abluka, kuşatma ve tekrarlanan zorunlu yerinden edilmeler nedeniyle yerle bir oldu.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Gazze’deki ticari, tarımsal ve endüstriyel varlıkların çoğunun hasar gördüğü kaydedilen açıklamada, yoksulluğun yaygın hale geldiği ve kıtlık ilan edildiği aktarıldı.
Açıklamada, “Gazze’de şu anda bir likidite krizi var. Çoğu banka ve ATM imha edildi. İsrail, yeni para akışını engelledi ve ciddi nakit kıtlığı, yaşam maliyetinde ciddi bir enflasyona ve ücretlerin değerinde bir düşüşe neden oldu. Yemeklik yağ fiyatları 2025 ortasına kadar yüzde 1200, un fiyatları ise yüzde 1000 arttı. İnsani yardım çalışanlarının, yalnızca maaşlarına erişebilmek için maaşlarının yaklaşık yüzde 40’ını kaybettikleri bildiriliyor. Elektrik ve telekomünikasyon kesintileri dijital ödemeleri engelliyor.” ifadeleri kullanıldı.
İsrail’in ablukasının, siviller üzerinde yol açtığı orantısız zararın, uluslararası insancıl hukukun yanı sıra Filistinlilerin ekonomik ve sosyal haklarını da ihlal ettiğine dikkat çekildi.
Açıklamada, “Uluslararası toplum, İsrail’i uluslararası hukukun temel kurallarını ihlal etmekten vazgeçmeye, Filistin halkının ekonomik haklarına saygı göstermeye, insani krizi hafifletmeye ve mali çöküşü önlemeye zorlamak için acilen harekete geçmeli.” ifadelerine yer verildi.
BM özel raportörleri
BM özel raportörleri, “İnsan Hakları Konseyi’nin özel mekanizmaları” diye tanınan sürecin parçası olarak biliniyor.
BM İnsan Hakları Sistemi’ndeki bağımsız özel mekanizmalar, Konsey’in belirli bir ülkenin durumunu veya dünyanın herhangi bir yerindeki tematik sorunları ele alan bağımsız bilgi toplama ve izleme mekanizmaları olarak öne çıkıyor.
Kurumun bünyesinde bulunmayan özel mekanizmaların uzmanları, gönüllülük esasına göre ve bağımsız şekilde çalışmalarını yürütüyor.
