TÜİK, merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için ayrılan ödenek ve harcama istatistiklerini açıkladı. Buna göre; 2023’te merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için 98 milyar 737 milyon lira harcanırken, 2024 yılında bu harcama 178 milyar 580 milyon TL oldu. 2024 yılında merkezi yönetim bütçesinden yapılan Ar-Ge harcamalarının merkezi yönetim bütçesi içerisindeki oranı yüzde 1,51 olarak kayıtlara geçti. Merkezi yönetim bütçesinden yapılan Ar-Ge harcamalarının 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL olan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içerisindeki oranı yüzde 0,41 oldu. Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak hesaplanan tahmini sonuçlara göre; 2025 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için 236 milyar 262 milyon TL tahsis edildi.
EN FAZLA FONLAMA ÜNİVERSİTELERE
Ar-Ge için merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcamalar sosyoekonomik hedeflere göre; sınıflandırıldığında 2024 yılında en fazla Ar-Ge fonlaması, yüzde 68,3 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı. Bu sosyoekonomik hedefi; sırasıyla yüzde 9,3 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 5,2 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 4,3 ile tarım ve yüzde 4 ile savunma takip etti. Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan hesaplamalara göre; 2025 yılında Ar-Ge için en fazla ödeneğin yüzde 69,5 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere ayrılacağı tahmin edildi. Endüstriyel üretim ve teknoloji, sosyoekonomik hedefler arasında yüzde 7,9 ile ikinci sırada yer aldı. Bunu yüzde 5,4 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 4,8 ile tarım ve yüzde 3,6 ile savunma izledi.
KAMU FONU İLK SIRADA YER ALDI
Merkezi yönetim bütçesinden uluslararası Ar-Ge programlarına 2024 yılında 1,03 milyar TL ayrıldı. Ar-Ge programlarının alt kategorilerine göre; uluslararası Ar-Ge faaliyeti yürüten kuruluşlara gönderilen kamu fonu 461 milyon TL ile ilk sırada yer aldı. Bunu 367 milyon TL ile ikili veya çok taraflı kamu Ar-Ge programları için fonlar ve 202 milyon TL ile Avrupa çapında yürütülen Ar-Ge programları takip etti. Bütçe başlangıç ödeneğine göre uluslararası Ar-Ge programlarına 2025 yılında 1,17 milyar TL tahsis edildi. İlk sırayı 500 milyon TL ile ikili veya çok taraflı uluslararası Ar-Ge programları alırken, bunu 475 milyon TL ile uluslararası Ar-Ge faaliyeti yürüten kuruluşlara ait fonlar ve 198 milyon TL ile Avrupa çapında yürütülen Ar-Ge programları izledi.
